Gwiaździsta eskadra miała być hitem - na długie lata największą polską produkcją filmową z udziałem wojska. 75 lat temu zakończono zdjęcia na poznańskiej Ławicy
i w Biedrusku. Krótko przed ostatnim klapsem nakręcono scenę śmierci dwóch poznańskich pilotów. Prawdziwą scenę.
Leonard Buczkowski (twórca Zakazanych piosenek) przygotowywał się do produkcji bardzo starannie. Film według scenariusza porucznika Meissnera miał opowiadać o losach polsko-amerykańskiej eskadry kościuszkowskiej walczącej w obronie Lwowa. Był tam też wątek miłosny. Barbara Orwicz - Amerykanka polskiego pochodzenia miała się zakochać w jednym z pilotów.
Aktorzy bywają
Poznań wybrano nieprzypadkowo. Nasz pułk lotniczy był uważany za jeden z najlepszych w kraju, a dodatkowo dysponował znakomitą bazą. Potężny poligon w Biedrusku i dziesiątki samolotów dostępnych w każdej chwili były bardzo pomocne. Dodatkowo władze miasta robiły co mogły, by pomóc filmowcom, a prasa rozpisywała się o pobycie gwiazd filmu w stolicy Wielkopolski.
- Wczoraj w południe w Esplanadzie widziano naszą gwiazdę kina Basię Orwicz, jak w towarzystwie młodziutkiej Ludwiżanki kawę piła. Bywalcy kawiarni byli zachwyceni, a nie zabrakło i takich, co prosili o autografy - pisał
Dziennik Poznański.
Miasto oddało na potrzeby filmu tereny targowe, na których miano kręcić sceny wnętrz. W pawilonach ustawiono ,,lwowskie’’ dekoracje, wśród których odbywały się głównie sceny romansu owej Amerykanki i naszego pilota.
Lotnicy walczą
W czasie, gdy aktorzy grali, bywali i odpoczywali, lotnicy 3 pułku dwoili się i troili. Na płycie lotniska na Ławicy zgromadzono... ponad 200 samolotów. Wytwórnia Klio - Film miała przed sobą nie lada zadanie - po raz pierwszy w dziejach naszego kina porwała się na nakręcenie scen batalistycznych w powietrzu. Co więcej, odważono się nakręcić sceny bombardowań, wykorzystując tereny na Biedrusku. Na samolotach zamontowano kamery, które obsługiwali między innymi Antoni Wawrzyniak i Mieczysław Bilażewski. Było warto. Dzięki ich pracy dysponujemy dziś zdjęciami lotniczymi Poznania i okolic. Fotografie te znalazły się w albumie pamiątkowym 3 pułku - jedynym, który ocalał. Mają dziś sporą wartość historyczną.
... i giną
Niestety, udziałem operatorów stała się też scena śmierci pilotów. Już pod koniec kręcenia zdjęć na terenie Ławicy doszło do tragedii. Uwiecznili ją na taśmie operatorzy ,,Gwieździstej eskadry’’. W trakcie ewolucji powietrznych jeden z samolotów uderzył o ziemię. W wypadku zginęli porucznik Jan Bilski i obserwator Feliks Lipiński. Scenarzysta obrazu porucznik Janusz Meissner wiele lat później w swoich wspomnieniach napisał, że Leonard Buczkowski postanowił zrezygnować z tej sceny w filmie - faktem jednak jest, że ów dokument był pierwszym tego typu reporterskim zapisem katastrofy lotniczej polskiego samolotu.
Poznańska premiera filmu w 1930 roku odbyła się równocześnie z warszawską i zgromadziła tłumy poznaniaków.
Nie tylko o niedźwiedziach, które mieszkały w minizoo w Lesznie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
