KOPASZEWO. Pałac w Kopaszewie gościł znamienite osobistości i był widownią dramatów. Tu duch romantyzmu miesza się z tragedią [FOTO]

Na kartach historii wieś pierwszy raz pojawiła się w roku 1386. Jej właścicielami byli najpierw przedstawiciele rodziny Łodziów, a potem Kopaszewskich. W dziejach Kopaszewa jako jego posiadacze przewijają się jeszcze Górkowie i Skórzewscy. To tylko te najbardziej znane nazwiska, bo majątek często zmieniał właścicieli.

W 1844 roku Kopaszewo kupił Dezydery Chłapowski. Najpierw gospodarował tu jego syn Stanisław, potem córka Zofia wraz z mężem Janem Koźmianem, a w końcu (od 1862 roku) kolejny syn generała z Turwi, Kazimierz.

Po nim w 1916 roku kopaszewskie dobra odziedziczył syn Mieczysław. To bardzo zasłużona postać dla wielkopolskiego rolnictwa. Działał społecznie w kilku rolniczych organizacjach. 23 października 1939 roku został rozstrzelany przez Niemców na kościańskim Rynku.

Kopaszewski folwark istniał już w XV stuleciu. W dokumentach z wizytacji przeprowadzonej w roku 1667 znajdziemy informację o zrujnowanym dworze, oborach, owczarni, stodołach i mielcuchu (słodownia i browar). Kiedy przejmowali go Chłapowscy, większość gruntów porastały lasy. Dopiero synowie i wnuk Dezyderego zaczęli je zamieniać na pola uprawne, a potem przeprowadzać meliorację.

Jak notują kroniki gospodarcze, w 1881 roku powierzchnia majątku wynosiła ponad 905 hektarów, z czego 576 hektarów liczyły pola, a 225 ha zajmowały lasy. Gospodarstwo specjalizowało się w hodowli bydła i owiec, działa tu także cegielnia.

W dwudziestoleciu międzywojennym głównymi profilami produkcji były uprawa zbóż i roślin okopowych, a także hodowla bydła oraz koni remontowych (na potrzeby wojska).

Co ciekawe, przed II wojną światową wszystkie majątkowe folwarki łączyła polna kolejka. Istniała też między nimi łączność telefoniczna. Mieczysław Chłapowski dla dzieci robotników rolnych wybudował w swoich dobrach ochronki i świetlice młodzieżowe.

Pisząc o Kopaszewie nie sposób wspomnieć o związanych nim niezwykłych postaciach. W latach 1831 -1832, jeszcze za czasów Skórzewskich, gościł tu Adam Mickiewicz. Nasz narodowy wieszcz podobno właśnie tutaj zbierał materiały do „Pana Tadeusza”, a pobyt w majątkach w kościańskim miał stać się dla niego inspiracją do nakreślenia portretu szlachty u progu XIX stulecia.

Innym znamienitym gościem w Kopaszewie była Helena Modrzejewska, która w 1868 roku wyszła za mąż za Karola Chłapowskiego. Wraz z mężem słynna aktorka często odwiedzała tutejszy pałac. Jak sama wspominała, przyjeżdżali tu niemal każdego lata, serdecznie witani przez krewnych jej małżonka.

Najtragiczniejsza i zarazem najbardziej znana historia związana z Kopaszewem to dzieje związku Zofii Chłapowskiej i Jana Koźmiana. Małżeństwo skojarzył ojciec Zofii, czyli Dezydery Chłapowski. Zofia i Jan musieli jednak darzyć się uczuciem, bo listy jakie wymieniali małżonkowie są pełne serdeczności i szacunku.

Zofia miała niestety problemy psychiczne, ciężko przeżyła wypadek kolejowy, a potem urodzenie martwego dziecka. W październiku 1853 roku zażyła truciznę. Nie udało się jej uratować. Zrozpaczony Jan Koźmian ufundował niezwykłą drogę krzyżową wiodącą z Kopaszewa do Rąbinia, gdzie Zofia została pochowana. Po kilku latach od tej tragedii przyjął święcenia kapłańskie.

Na koniec jeszcze kilka słów o samym pałacu. Budynek został wzniesiony w latach 1800 - 1801 dla Ludwika Skórzewskiego. Niestety, w roku 1886 rezydencję strawił pożar. Została odbudowana w 1892 roku, ale już w nieco innym kształcie.

Kolejną przebudowę przeprowadził Mieczysław Chłapowski w 1923 roku. Na jego zlecenie wygospodarowano miejsce na łazienki. Obok stoi kaplica z 1794 roku. Wszystko otacza spory, 11-hektarowy park, którego początki sięgają przełomu XVIII i XIX w.