Grodziska Ochotnicza Straż Pożarna i jej niezwykła historia. Kiedy powstała?

Do organizacji wyjątkowych w Grodzisku Wielkopolskim należy Ochotnicza Straż Pożarna. Dla jej członków nieustannie aktualna jest stara dewiza wypisana w najstarszych protokołach organizacji : „Z Bogiem bliźniemu na ratunek, Ojczyźnie na pożytek”. Powołana w latach 1891-1893 Ochotnicza Straż Pożarna miała pierwotnie bronić miasta i jego mieszkańców przed pożarami, chociaż obecnie spełnia wiele innych funkcji wynikających z zagrożeń, które niesie ze sobą rozwój cywilizacyjny. Pomimo faktu, że skala zagrożeń pożarowych ciągle maleje, to jednak nadal stanowią poważne zagrożenie, podczas którego traci się często dorobek życia, a nawet samo życie.

Każdą organizację tworzą ludzie. Śledząc historię ponad 100-letniej OSP, natrafia się na wielu działaczy, którzy w różnych okresach potrafili kształtować organizację. W czasach pruskich należeli do nich: Carl Priebe, Wilhelm Gutsche, Hermann Hartmann, Moritz Quartiermeister. W okresie międzywojennym wymienić należy Leona Majkowskiego, Jana Piotrowskiego, Walentego Stahra, Hipolita Waldę, Józefa Witajewskiego, czy Antoniego Thuma- legendę przedwojennego Grodziska.

Lata międzywojenne to również okres, w którym rozpoczynali swoją służbę strażacy, którzy w latach następnych odgrywali ważną rolę w straży. Należeli do nich: Józef Jankowski, Teodor Strugała, Feliks Wachowiak, Władysław Łeske, Stefan Miłostan, Stanisław Grześkowiak, czy Piotr Trafarski.

Po roku 1945 szeregi OSP zasiliły całe rzesze oddanych i ofiarnych strażaków. Można wśród nich wymienić: Stanisława Cieślika, Alfonsa Gulika, Kazimierza Domina, Leona Mochuckiego, Łucjana Nowackiego, Stanisława Paździora, Bogdana Trzciołka, Wiktora Kałka, Mieczysława Jędrzejczaka,Marka Bochyńskiego, Łucjana Kostrzewskiego, Stanisława Wasielewskiego, Krzysztofa Hemerlinga, Mariana Boińskiego, czy Michała Królikowskiego. Wielu aktywnych działaczy zasiliło szeregi OSP w ostatnich latach XX wieku. Należą do nich: Kazimierz i Zofia Nowakowscy, Zdzisław Jankowski, Jerzy Otto, Marek Łeske, Sławomir Pawlak, Dariusz Balcerek, Szymon Strugała oraz wielu innych.

Strażackie tradycje kultywuje wiele grodziskich rodzin. Synem Józefa Jankowskiego, przedwojennego naczelnika OSP w Grodzisku oraz powojennego komendanta Powiatowej Straży Pożarnej w Nowym Tomyślu jest były zastępca Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej nadbrygadier Teofil Jankowski.

Do dzisiaj zapewne wielu grodziszczan pamięta starszego pana w strażackim mundurze, w charakterystycznych okularach, kroczącego z grodziskiego pałacu w parku w kierunku nieistniejącej dzisiaj remizy strażackiej. Zlokalizowana była ona w miejscu obecnej siedziby KRUS - u.

Strażak Teodor Strugała brał udział w akcji gaszenia wielu „słynnych” pożarów w okolicy. Gasił m.in. ostatnie domy podcieniowe na Starym Rynku w Grodzisku i Rakoniewicach /1934,1927/, kościół ewangelicki w Buku /1956/, magazyny Grodziskiej Spółdzielni Pracy im. K. Świerczewskiego na ul. Rakoniewickiej /1970/, poznańską fabrykę opon Stomil /1972/, a także ratował zabytkowy pałac w Cykowie /1979/.

T. Strugała urodził się w 1910 r. w Westfalii. Po 1918 r. rodzina wróciła do Grodziska. Od roku 1927 bohater wspomnień uczył się zawodu ślusarza w warsztacie Franciszka Cygańskiego. Następnie jako dyplomowany czeladnik pracował w uznanych grodziskich firmach.

W czasie wojny bierze ślub z Haliną Kozak, z którą potem miał sześcioro dzieci, jednocześnie służąc pod przymusem w okupacyjnej ochotniczej straży pożarnej. Od 1950 aż do emerytury pracował w upaństwowionym grodziskim browarze. Będąc od 1927 r. harcerzem strażakiem, w 1930 roku zostaje przyjęty w szeregi grodziskiej OSP, gdzie pełnił służbę gospodarza remizy, mechanika, strażaka. W 1960 roku w dowód zaufania zostaje wybrany naczelnikiem grodziskiej OSP.

Pełni tę funkcję nieprzerwanie przez 26 lat aż do osobistej rezygnacji. Swoją czynną przygodę z strażakami ochotnikami kończy w 1990 r. rezygnując z zasiadania w grodziskim zarządzie OSP. W dowód uznania za swoją działalność zostaje odznaczony m. in. Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 5 kwietnia 1992 r. otrzymał godność Członka Honorowego Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej. Z okresem działalności T. Strugały wiążą się najlepsze lata działalności grodziskich strażaków ochotników i odrodzenie sławy strażackiej orkiestry dętej. Teodor Strugała cieszył się zaufaniem braci strażackiej oraz mieszkańców miasta. Zmarł 16 kwietnia 1997 roku i został pochowany z honorami na grodziskim cmentarzu parafialnym.

Grodziska Ochotnicza Straż Pożarna i jej niezwykła historia